Leerlingen onder invloed in de klas?
Wel of geen alcohol op schoolfeesten?
Dealen op het schoolplein?
Leerlingen die Achterlopen met schoolwerk door gamen of sociale media?
Als school komt u voor verschillende vragen te staan op het gebied van alcohol, tabak, drugs, gamen en gebruik van sociale media. Helder op School biedt het antwoord met een integraal preventieprogramma voor het primair onderwijs, voortgezet (speciaal) onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Helder op School ondersteunt u bij het ontwikkelen en uitvoeren van een samenhangend beleid op het gebied van alcohol, roken, drugs, gamen en sociale media.
Hoe kunnen we het beter niet doen!
Als scholen aan de slag willen met drugspreventie, hebben zij vaak al duidelijke ideeën over de invulling hiervan. Veel docenten die we hierover spreek geven de voorkeur aan voorlichting die heftige emoties oproept bij de leerlingen. “Anders komt het niet binnen.” Hierbij wordt gedacht aan een ex-verslaafde, politieagent of nabestaande van een jongere die door een drugsincident om het leven is gekomen. Want: “als jongeren de heftige gevolgen inzien van drugsgebruik dan zullen ze wel twee keer nadenken voordat zij die joint of dat pilletje aanpakken.” Dit lijkt op het eerste gezicht een logische gedachte. Helaas pakt dit in de praktijk vaak anders uit.
De gedachte dat afschrikken helpt is op zichzelf begrijpelijk. Verschillende wetenschappelijke theorieën beschrijven dat mensen geneigd zijn om zich te wapenen tegen gevaren. Dit impliceert dat als jongeren zich bewust zijn van de gevaren van drugs, zij deze uit de weg zullen gaan. Helaas is de werkelijkheid complexer en is bang maken meestal niet effectief.
Richtlijn verslavingspreventie
Verslavingspreventie Nederland (VPN) en het Trimbos-instituut hebben samen een richtlijn ontwikkeld voor verslavingspreventie in het onderwijs.
Deze richtlijn is bestemd voor preventiewerkers van instellingen voor verslavingszorg. Per type onderwijs en leeftijdsfase staat in een helder overzicht aangegeven welke preventieve interventies in te zetten zijn. De richtlijn geeft professionals duidelijkheid over de manier van werken, de beschikbare interventies en de theoretische onderbouwing. Het is een dynamisch document, dat steeds bijgewerkt wordt aan de hand van nieuwe inzichten.
Wat kan de school doen in samenwerking met 1NUL1?
Het programma ’Helder op School’ opstarten en/of uitvoeren. ‘Helder op School’ is een effectieve preventieve en planmatige aanpak, die bestaat uit vier pijlers:
- Opstellen van een helder beleid houdt onder meer in regels maken, communiceren en handhaven.
- Geven van effectieve lessen; Helder op School heeft lesprogramma’s voor verschillende leerjaren.
- Signaleren en begeleiden van leerlingen met problemen. Helder beleid houdt ook in het opstellen van een zorgprotocol en deze bekend maken bij het schoolpersoneel en ouders/verzorgers. Om goed te kunnen signaleren en begeleiden biedt 1NUL1 deskundigheidsbevordering aan voor het schoolpersoneel.
- Aanpassen van de fysieke omgeving en betrekken van ouders/verzorgers. Ouders spelen een belangrijke rol in de preventie van roken onder jongeren. Aanpassen van de fysieke omgeving houdt in hoe de omgeving kan ondersteunen bij het voorkomen dat jongeren gaan roken, bijvoorbeeld door een rookvrij schoolterrein en het gewenste voorbeeld te geven.
Effectieve lessen
Hieronder de effectieve lespaketten op een rij:
Smoke free challenge
Een klassikale niet- roken en vapen wedstrijd van 1 november tot 1 mei voor leerjaar 1 en 2, gericht op het stellen en zo lang mogelijk vasthouden van de niet- roken en vapen norm.
Frisse start
Een lesprogramma voor de brugklas, bestaande uit 4 lessen voor leerlingen en een ouderavond. Het programma is gericht op het stellen en vasthouden van een sociale norm: de meeste brugklassers drinken geen alcohol en roken/vapen en blowen niet. Daarnaast richt het programma zich op het maken van keuzes in het
hier en nu en in de toekomst.
Samen fris
Een lesprogramma voor leerjaar 2 of 3, bestaande uit 4 lessen voor leerlingen en ondersteunende informatie voor ouders/verzorgers. Het programma is gericht op bewustwording van de risico’s van roken/vapen, alcohol drinken en blowen, het creëren van een gezonde sociale norm en de ondersteuning van ouders/ verzorgers
om met hun kind te praten over roken/vapen, alcohol drinken en blowen.
Be wise, think twice
Dit lesprogramma is gemaakt voor het voortgezet speciaal onderwijs leerjaar 1 of 2, cluster 4. Be wise, think twice bestaat uit 4 lessen en maakt leerlingen bewust van de risico’s van roken/vapen, alcohol drinken en drugs gebruiken. De lessen stimuleren de leerlingen om hun eigen mening te vormen en gezonde keuzes te
maken. Voor ouders/verzorgers is er ondersteunde informatie beschikbaar.
Keuzebaas
Dit lesprogramma is voor doeners. Het programma bestaat uit 4 lessen voor leerjaar 1 en 4 lessen voor leerjaar 2 van het praktijkonderwijs en maakt de leerlingen bewust van de risico’s van roken/vapen, alcohol, wiet en lachgas. De leerlingen worden bovendien uitgedaagd om eigen, gezonde keuzes te maken. Centraal staat niet roken, drinken en drugs gebruiken de norm is. Voor ouders/verzorgers is er ondersteunende informatie beschikbaar.
In Charge
Een lesprogramma voor 16 jaar en ouder. Het programma bestaat uit 4 lessen en de ouderavond ‘Help, mijn kind gaat uit’. Het programma is gericht op het versterken van zelfcontrole en het trainen van wilskracht. In Charge kan uitgevoerd worden binnen zowel het voortgezet onderwijs als in leerjaar 1 of 2 van niveau 3 en 4 op het MBO.
lesaanbod schermgebruik / gamen
Naast bovenstaand aanbod heeft 1NUL1 ook aandacht voor scherm- en gameverslaving.